Dinh dưỡng và chăm sóc bệnh sởi ở trẻ

Bệnh sởi là gì?

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus sởi gây ra. Virus này lây lan chủ yếu qua đường hô hấp, khi trẻ ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với các bề mặt nhiễm virus. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban.

Một trong những lý do mà bệnh sởi trở nên nghiêm trọng là khả năng lây lan cao khi trẻ chưa được tiêm ngừa có tiếp xúc với nguồn lây. Sởi không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu mà còn có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi, viêm não, tiêu chảy,… hoặc thậm chí tử vong trong một số trường hợp. Do đó, việc nhận biết bệnh sởi và có kế hoạch chăm sóc hợp lý cho trẻ là rất cần thiết.

Chế độ dinh dưỡng khi trẻ mắc bệnh sởi

Khi trẻ mắc bệnh sởi, việc duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý là rất quan trọng để củng cố hệ miễn dịch và giúp trẻ phục hồi nhanh hơn. Một chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu (đam, đường bột, béo, vitamin và khoáng chất) giúp cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết để cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh hiệu quả.

Một số thành phần dinh dưỡng cần phải đặc biệt chú ý trong chế độ ăn cho trẻ mắc bệnh sởi bao gồm:

1. Chất đạm

Chất đạm là thành phần cấu tạo của tế bào, đặc biệt là các tế bào cơ, tế bào miễn dịch, giúp cho quá trình phục hồi tổn thương. Trong giai đoạn bệnh sởi, trẻ cần bổ sung đầy đủ protein để hỗ trợ quá trình hồi phục. Nên lựa chọn các loại chất đạm có giá trị sinh học cao, tốt cho trẻ bao như thịt heo, gà, thịt bò, cá, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa.

Đối với trẻ còn đang bú sữa mẹ thì vẫn tiếp tục cho bú nhiều lần kết hợp với chế độ ăn hợp lý theo độ tuổi. Thực phẩm cung cấp đạm có giá trị sinh học cao cũng là nguồn cung cấp các khoáng chất hỗ trợ cho hệ miễn dịch như sắt, kẽm, canxi.

2. Vitamin A

Vitamin A là một trong những vitamin cần thiết nhất cho trẻ mắc bệnh sởi và được bổ sung ở liều cao để hỗ trợ điều trị. Vai trò của vitamin A giúp bảo vệ mắt, chống mù loà, giảm đáng kể các trường hợp tử vong do sởi.

Ngoài việc bổ sung vitamin A liều cao, chế độ ăn cũng nên đầy đủ nguồn thực phẩm giàu vitamin A bao gồm: thịt, lòng đỏ trứng, các loại quả có màu vàng, đỏ; rau lá xanh,… Chế độ ăn đầy đủ chất béo (dầu, mỡ) sẽ giúp hấp thu vitamin A tốt hơn.

3. Kẽm

Kẽm rất quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch khoẻ mạnh, giúp vết thương lành nhanh hơn và giúp trẻ tăng trưởng tốt hơn. Nhu cầu kẽm khuyến nghị bổ sung cho trẻ mắc sởi là 20 mg/ngày trong vòng 14 ngày cho trẻ > 6 tháng. Thực phẩm giàu kẽm là tôm đồng, lươn, hàu, thịt, lòng đỏ trứng, cá, vừng,…

4. Vitamin C

Vitamin C có chức năng giúp giảm các triệu chứng hô hấp, tăng cường các chức năng miễn dịch, chống oxy hoá. Vitamin C có nhiều trong các loại trái cây có múi, ổi, chuối, xoài, dưa hấu, các loại rau lá xanh,…

5. Nước

Trẻ mắc bệnh sởi thường có nguy cơ mất nước cao, do sốt và tiêu chảy có thể xảy ra. Vì vậy, việc cung cấp đủ nước là rất quan trọng. Cha mẹ nên:

• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, nước ép trái cây tươi hoặc oresol để bổ sung nước và điện giải khi sốt cao.
• Theo dõi dấu hiệu mất nước như khát nước nhiều, khô miệng, ít đi tiểu và mệt mỏi.

Chế độ ăn mềm và dễ tiêu

Trong giai đoạn mắc bệnh, trẻ có thể cảm thấy chán ăn, biếng ăn hay bỏ ăn do loét miệng và tình trạng nhiễm trùng. Do đó, việc cung cấp thực phẩm giàu dinh dưỡng, mềm và dễ tiêu hóa là cần thiết như cháo, súp. Có thể chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ để trẻ không bị ngán và ngon miệng hơn.

>>> Xem thêm: O'ricmeal Peptide - Soup Uống Dinh Dưỡng Công Thức Cho Trẻ Kém Hấp Thu, Tăng Đề Kháng

Cách chăm sóc khi trẻ mắc bệnh sởi

Chăm sóc trẻ mắc bệnh sởi không chỉ bao gồm việc đảm bảo dinh dưỡng mà còn cần chú ý đến các yếu tố khác để giúp trẻ cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn.

• Theo dõi triệu chứng: Cha mẹ nên theo dõi các triệu chứng của trẻ như sốt, ho, phát ban và tái khám theo hẹn. Nếu có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng nào như khó thở, co giật, hay tình trạng sốt kéo dài, nên đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức.
• Cách ly và vệ sinh cá nhân
  • Khi trẻ mắc bệnh, cần phải được cách ly tại nhà theo nguyên tắc cách ly đối với bệnh lây truyền qua đường hô hấp.
  • Tăng cường vệ sinh cá nhân, sát trùng mũi họng, giữ ấm cơ thể, nâng cao thể trạng.
  • Đảm bảo phòng ngủ thông thoáng, không quá nóng hoặc quá lạnh.

Cách phòng ngừa bệnh sởi ở trẻ

Phòng ngừa bệnh sởi là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Dưới đây là một số cách phòng ngừa hiệu quả:

1. Tiêm vaccine

Tiêm vaccine sởi là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh sởi. Vaccine sởi thường được tiêm trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em, và trẻ nên được tiêm đúng lịch để bảo vệ tốt nhất.

2. Duy trì vệ sinh cá nhân

Giáo dục trẻ về tầm quan trọng của vệ sinh cá nhân, như rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn. Điều này giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng và lây lan bệnh.

3. Tránh tiếp xúc với người bệnh

Trong mùa dịch hoặc khi có dịch bệnh xảy ra, nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người có triệu chứng bệnh sởi hoặc những người không rõ tình trạng sức khỏe.

4. Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ

Dinh dưỡng hợp lý giúp củng cố hệ miễn dịch của trẻ, từ đó giúp trẻ phòng ngừa được nhiều bệnh tật và hồi phục sau bệnh nhanh hơn.

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của trẻ. Để giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và tránh các biến chứng nguy hiểm, chế độ dinh dưỡng và cách chăm sóc là những yếu tố không thể thiếu. Hơn nữa, việc phòng ngừa bệnh sởi thông qua tiêm vaccine và duy trì vệ sinh cá nhân là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho trẻ trong tương lai.

Tài liệu tham khảo

1. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh Sởi, https://bvbnd.vn/tai-lieu-huong-dan-chan-doan-va-dieu-tri-benh-soi-ngay-7-6-2024/
2. Khuyến cáo chăm sóc dinh dưỡng cho bệnh nhân Sởi, https://viendinhduong.vn/vi/tin-tuc/khuyen-cao-cham-soc-dinh-duong-cho-benh-nhan-soi.html
3. Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh Sởi, Quyết định số: 1327/QĐ-BYT ngày 18 tháng 4 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế